Τρίτη 20 Σεπτεμβρίου 2011

Fotini's place: Ε' Δημ.Φυσική: Τετράδιο εργασιών.

Fotini's place: Ε' Δημ.Φυσική: Τετράδιο εργασιών.

Fotini's place: Ε' Δημοτικού: Φυσική: Τετράδιο εργασιών.

Fotini's place: Ε' Δημοτικού: Φυσική: Τετράδιο εργασιών.

Ε' Δημοτικού: Φυσική: Τετράδιο εργασιών.


ΦΕ1:ΙΣΟΡΡΟΠΗΜΕΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ


Πείραμα: Κόψε τις εικόνες που θα σου δώσει η δασκάλα ή ο δάσκαλός  σου και κόλλησέ τες στη σωστή θέση στη διατροφική πυραμίδα.

Παρατήρηση: Πρέπει να τρώμε πολλά φρούτα, λαχανικά, δημητριακά και λιγότερα γλυκά, βούτυρο, λάδι και κρέας.

Πείραμα: Κόψε τις εικόνες που θα σου δώσει η δασκάλα ή ο δάσκαλός σου και κόλλησέ τες στη σωστή θέση στην πυραμίδα δραστηριοτήτων

Παρατήρηση: Πρέπει να αφιερώνουμε περισσότερο χρόνο στις δραστηριότητες που βρίσκονται στη βάση της πυραμίδας και λιγότερο σ’ αυτές που βρίσκονται στην κορυφή της.

Συμπέρασμα: Πρέπει να καταναλώνουμε περισσότερες τροφές από τη βάση της πυραμίδας και λιγότερες από την κορυφή της. Το ίδιο ισχύει και για τις δραστηριότητες.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ:

2. Με βάση όσα έμαθες για τη διατροφική πυραμίδα μπορείς να προτείνεις ένα ημερήσιο πρόγραμμα υγιεινής διατροφής:

Πρωινό: γάλα και μία φέτα με μέλι.
Διάλειμμα: ένα χυμό και ένα σάντουιτς .
Μεσημεριανό: πράσινη σαλάτα.
Απογευματινό: φρουτοσαλάτα
Βραδινό: γιαούρτι           

ΦΕ2: ΤΑ ΔΟΝΤΙΑ ΜΑΣ – Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΤΑΞΙΔΙΟΥ ΤΗΣ ΤΡΟΦΗΣ

Πείραμα: Παρατήρησε προσεκτικά και μέτρησε τα δόντια σου χρησιμοποιώντας το καθρεφτάκι.
1. Πόσα δόντια μέτρησες στην επάνω και πόσα στην κάτω σιαγόνα;
2. Είναι ίδια τα δόντια στην επάνω και στην κάτω σιαγόνα;
3. Ποιες διαφορές παρατήρησες ανάμεσα στα δόντια που βρίσκονται στο μπροστινό και αυτά που βρίσκονται στο πίσω μέρος της σιαγόνας;

Παρατήρηση:
1. 12 δόντια σε κάθε σιαγόνα. Τα δόντια της επάνω σιαγόνας δεν έχουν σημαντικές διαφορές με τα δόντια της κάτω σιαγόνας.
2. Τα δόντια που βρίσκονται στο μπροστινό μέρος της σιαγόνας είναι μυτερά και κοφτερά, ενώ έχουν όλα μικρή επιφάνεια.
3. Τα δόντια που βρίσκονται στο πίσω μέρος είναι πλατιά με μεγάλη επιφάνεια.

Πείραμα: Δάγκωσε ένα μήλο και μάσησέ το. με ποια δόντια κόβεις ή σκίζεις την τροφή; Με ποια τη μασάς;

Παρατήρηση: Με τους κοπτήρες και τους κυνόδοντες κόβω και σχίζω την τροφή. Με τους προγόμφιους και τους γομφίους αλέθω και μασώ την τροφή.

Παρατήρησε προσεκτικά τα δόντια στον παρακάτω πίνακα. Ποια είναι πλατιά με μεγάλη επιφάνεια, ποια είναι πλατιά με μικρή επιφάνεια και ποια είναι μυτερά; Με ποια δόντια κόβουμε και με ποια σκίζουμε τις τροφές; Με ποια τις μασάμε;

Δόντια:     Ονομασία:                  Περιγραφή:                           Χρησιμότητα:
                   κοπτήρας                 πλατύ δόντι με μικρή           κόβει την τροφή
                                                   επιφάνεια
                   κυνόδοντας             μυτερό δόντι με μικρή           σχίζει την τροφή
                                                   επιφάνεια
                     προγόμφιος            πλατύ δόντι με μεγάλη         αλέθει την τροφή
                                                   επιφάνεια
                    γομφίος                  πλατύ δόντι με μεγαλύτερη       αλέθει την τροφή
                                                   επιφάνεια από τα άλλα


Παρατήρησε προσεκτικά τα δόντια του παιδιού και του ενήλικα στις εικόνες. Ποιες διαφορές παρατηρείς ανάμεσα στα νεογιλά και στα μόνιμα δόντια;   


                                          Νεογιλά:
                       10 δόντια σε κάθε σιαγόνα
                       όχι προγόμφιοι
                       4 γομφίοι σε κάθε σιαγόνα
                       μικρότερα δόντια


                                        Μόνιμα:
                        16 δόντια σε κάθε σιαγόνα
                        υπάρχουν προγόμφιοι
                        6 γομφίοι σε κάθε σιαγόνα
                        μεγαλύτερα δόντια

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Δεν είναι όλα μας τα δόντια ίδια. Ανάλογα με το σχήμα και με τη λειτουργία τους ονομάζονται κοπτήρες, κυνόδοντες, προγόμφιοι και γομφίοι. Με τους κοπτήρες κόβουμε την τροφή, με τους κυνόδοντες τη σχίζουμε, με τους προγόμφιους και τους γομφίους μασάμε και αλέθουμε την τροφή.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ:
1. Στα σκίτσα βλέπεις τα δόντια δύο διαφορετικών ζώων. Ποιο ζώο είναι φυτοφάγο και ποιο σαρκοφάγο; Μπορείς να εξηγήσεις την απάντησή σου;

Στην πρώτη εικόνα τα δόντια είναι πλατιά με μεγάλη επιφάνεια Αυτά τα δόντια δεν μπορούν να σχίσουν και να κόψουν την τροφή αλλά να την αλέσουν. Γι’ αυτό είναι φυτοφάγο. Στην δεύτερη εικόνα βλέπουμε ότι τα δόντια είναι μυτερά με μικρή επιφάνεια. Αυτά τα δόντια δεν μπορούν να αλέσουν την τροφή αλλά να την κόψουν και να την σχίσουν. Γι’ αυτό είναι σαρκοφάγο.


 3. Η επίσκεψη στον οδοντίατρο είναι απαραίτητη μόνον όταν πονούν τα δόντια μας;
                                  
Πρέπει να επισκεπτόμαστε τον οδοντίατρο συχνά ακόμη κι αν δεν έχουμε κανένα πρόβλημα. Ο οδοντίατρος μπορεί να διαπιστώσει ότι έχουμε κάποιο πρόβλημα στα δόντια μας χωρίς να φαίνεται.



ΦΕ3: ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΗΣ ΤΡΟΦΗΣ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

Πείραμα: Μάσησε λίγο ψωμί για ένα λεπτό περίπου χωρίς να το καταπιείς.
1. Πώς αλλάζει η γεύση του ψωμιού χωρίς να το καταπιείς;
2. Βάλε τη μπουκιά που μάσησες σε ένα πιατάκι. Σε ένα άλλο πιατάκι Βάλε λίγο βρεγμένο ψωμί. Ρίξε στο ψωμί και στα δύο πιατάκια μερικές σταγόνες από το βάμμα ιωδίου και ανακάτεψε καλά χρησιμοποιώντας δύο διαφορετικές οδοντογλυφίδες. Τι παρατηρείς;

Παρατήρηση:
1. Όσο μασάμε το ψωμί γίνεται πιο γλυκό. Αυτό συμβαίνει διότι το ψωμί περιέχει άμυλο που με το σάλιο διασπάται σε χημικές ενώσεις που είναι γλυκές.
2. Στο μασημένο ψωμί το χρώμα δεν αλλάζει διότι δεν περιέχει άμυλο. Στο αμάσητο ψωμί το χρώμα αλλάζει και γίνεται μπλε. Αυτό συμβαίνει διότι το βάμμα ιωδίου αλλάζει χρώμα όταν αναμιγνύεται με άμυλο.

Πείραμα:
1. Γέμισε το ποτήρι μέχρι τη μέση με νερό. Ρίξε λίγες σταγόνες λάδι και ανακάτεψε καλά με το καλαμάκι. Τι παρατηρείς;
2. Ρίξε λίγο υγρό σαπούνι στο ποτήρι και ανακάτεψε πάλι καλά με το καλαμάκι. Τι παρατηρείς;

Παρατήρηση:
1. Το λάδι δεν αναμιγνύεται με το νερό.
2. Το λάδι διαλύεται στο νερό όταν ρίξω υγρό σαπούνι.

Συμπέρασμα: Όπως το υγρό σαπούνι διευκολύνει τη διάσπαση των λιπών του λαδιού έτσι και η χολή διευκολύνει τη διάσπαση των λιπών που περιέχουν οι τροφές. Το σάλιο που εκκρίνεται από τους σιελογόνους αδένες διευκολύνει τη διάσπαση του αμύλου που περιέχεται στις τροφές.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ:
1. Ένωσε με γραμμές τα κουτάκια που ταιριάζουν.
Λεπτό έντερο- τα χρήσιμα στοιχεία των τροφών περνούν στο αίμα
Οισοφάγος- συνδέει το στόμα με το στομάχι
Χολή- διάσπαση λιπών
Στόμα- μάσηση, δημιουργία μπουκιάς

2. Μπορείς να περιγράψεις με λίγα λόγια τι συμβαίνει στο στομάχι κατά τη διάρκεια της πέψης;

Η τροφή περνάει αρχικά από το στόμα, μετά από το φάρυγγα, τον οισοφάγο στο στομάχι. Εκεί εκκρίνεται το γαστρικό υγρό. Με τις κινήσεις του στομάχου η τροφή γίνεται ένα παχύρευστο υγρό. Τέλος περνάει από το λεπτό έντερο.

3. Λύσε το σταυρόλεξο.
1. Στομάχι
2. Πάγκρεας
3. Συκώτι
4. Οισοφάγο
5. Χολή
6. Δωδεκαδάκτυλο
7. Έντερο
8. Σάλιο


ΦΕ1: ΤΟ ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΟ

Πείραμα: Γέμισε τρεις λεκάνες με νερό. Στην πρώτη βάλε κρύο, στη δεύτερη χλιαρό και στην τρίτη ζεστό νερό. Μετά από λίγο βύθισε και τα δύο χέρια σου στη λεκάνη με το χλιαρό νερό. Τι παρατηρείς;

Παρατήρηση: Με το χέρι που είχα στο ζεστό νερό αισθάνομαι κρύο το χλιαρό νερό ενώ με το χέρι που είχα στο κρύο νερό αισθάνομαι ζεστό το χλιαρό νερό.

Συμπέρασμα: Η εκτίμηση της θερμοκρασίας με την αίσθηση της αφής δεν είναι ακριβής και αντικειμενική.

Για να μετρήσουμε τη θερμοκρασία με ακρίβεια, χρησιμοποιούμε εδικά όργανα, τα θερμόμετρα. Στις εικόνες βλέπεις ένα γνώριμο τύπο θερμομέτρων, στα οποία η ένδειξη δίνεται από κάποιο υγρό. Συνήθως χρησιμοποιούμε υδράργυρο ή χρωματισμένο οινόπνευμα. Τα θερμόμετρα υδραργύρου και τα θερμόμετρα οινοπνεύματος μπορεί να περιέχουν διαφορετικό υγρό και να έχουν διαφορετικό σχήμα , έχουν όμως όλα :
                          
1. μικρό δοχείο με υγρό
2. λεπτό σωληνάκι που λέγεται τριχοειδής σωλήνας
3. μία κλίμακα μέτρησης της θερμοκρασίας

                        1. θερμόμετρο υδραργύρου
                        2. θερμόμετρο οινοπνεύματος

Πείραμα: βάλε μερικά παγάκια σε ένα δοχείο με λίγο νερό. Ανακάτεψε με ένα μολύβι. Αν λιώσουν όλα τα παγάκια , πρόσθεσε μερικά ακόμη, ώστε να υπάρχουν στο ποτήρι συγχρόνως παγάκια και νερό. Χρησιμοποιώντας το θερμόμετρο, μέτρησε τη θερμοκρασία του πάγου που λιώνει.

Παρατήρηση: Η θερμοκρασία του πάγου που λιώνει είναι 0oc.

Πείραμα: Η δασκάλα ή ο δάσκαλός σου βράζει νερό σε ένα δοχείο. Με ένα θερμόμετρο μετρά τη θερμοκρασία του νερού που βράζει

Παρατήρηση: Η θερμοκρασία που μετρήσαμε είναι 100oc.

Συμπέρασμα: Με τη βοήθεια της δασκάλας ή του δασκάλου σου συμπλήρωσε την κλίμακα Celsius στο θερμόμετρο. Τι θερμοκρασία δείχνει το θερμόμετρο στο σκίτσο; Μπορείς τώρα να περιγράψεις με λίγα λόγια τον τρόπο με τον οποίο εργάστηκε ο Celsius;

Ο Celsius τοποθέτησε ένα θερμόμετρο σε ένα δοχείο που περιείχε καθαρό νερό και παγάκια. Στο σημείο που ήταν η στάθμη του υγρού στο θερμόμετρο σημείωσε τον αριθμό 0. Στη συνέχεια  τοποθέτησε το θερμόμετρο σε ένα δοχείο με νερό που έβραζε και σημείωσε τον αριθμό 100. Μετά χώρισε αυτό το διάστημα σε 100 ίσα μέρη και ονόμασε κάθε μέρος ένα βαθμό.


ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ:
1. Μπορούμε να εκτιμήσουμε με τις αισθήσεις μας τη θερμοκρασία, έστω και με μικρή ακρίβεια, σε όλες τις περιπτώσεις; Μπορείς να εξηγήσεις την απάντησή σου;

Για σώματα με πολύ πιο υψηλές θερμοκρασίες από τη θερμοκρασία του σώματός μας δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις αισθήσεις μας, γιατί θα πάθουμε έγκαυμα. Το ίδιο συμβαίνει και με σώματα με θερμοκρασίες πολύ πιο χαμηλές από τη θερμοκρασία του σώματός μας                           
2. Στα θερμόμετρα της φωτογραφίας η στάθμη του υγρού δεν είναι στο ίδιο ύψος. Δείχνουν τα θερμόμετρα διαφορετική θερμοκρασία; Μπορείς να εξηγήσεις την απάντησή σου;

Και τα τρία θερμόμετρα δείχνουν την ίδια θερμοκρασία. Η στάθμη του υγρού βρίσκεται στην ίδια τιμή αλλά σε διαφορετικό ύψος.

3. Ο Γιάννης και ο Νίκος θέλουν να μετρήσουν τη θερμοκρασία του εδάφους. Ποιος από τους δύο εργάζεται λανθασμένα; Ποιο είναι το λάθος που κάνει;

Ο Γιάννης εργάζεται λανθασμένα, γιατί για να μετρήσουμε σωστά τη θερμοκρασία του εδάφους πρέπει το γυάλινο δοχείο με το υγρό να βρίσκεται όλο μέσα στο έδαφος. Ο Γιάννης κρατά το θερμόμετρο έτσι ώστε απλά να ακουμπάει στο έδαφος μετρώντας τη θερμοκρασία του αέρα.


ΦΕ2: ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ-ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ: ΔΥΟ ΕΝΝΟΙΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ

Πείραμα: Η δασκάλα ή ο δάσκαλός σου θερμαίνει νερό σε ένα δοχείο. Μέτρα τη θερμοκρασία κάθε λεπτό και συμπλήρωσε την παρατήρησή σου στον πίνακα της επόμενης σελίδας.

Παρατήρηση:

Μετά από:                                                                                        Θερμοκρασία:
1 λεπτό                                                                                            20 oc
2 λεπτά                                                                                            22 oc
3 λεπτά                                                                                            24 oc
4 λεπτά                                                                                            25 oc
5 λεπτά                                                                                            27 oc

Συμπέρασμα: Ένα μέρος της ενέργειας που ελευθερώνεται όταν καίγεται το αέριο, απορροφάται από το νερό. Έτσι η θερμοκρασία του νερού αυξάνεται

Πείραμα: Τοποθέτησε το μικρό δοχείο με το ζεστό νερό από το προηγούμενο πείραμα μέσα σε ένα μεγαλύτερο δοχείο που το έχεις γεμίσει με κρύο νερό. Με δύο θερμόμετρα παρακολούθησε τη μεταβολή της θερμοκρασίας του νερού στα δύο δοχεία. Σημείωσε τις μετρήσεις σου στον πίνακα.

Παρατήρηση:
Μετά  από:    Θερμοκρασία στο μικρό δοχείο:    Θερμοκρασία στο μεγάλο δοχείο:
1 λεπτό                   60 oc                                                     20 oc
2 λεπτά                   55 oc                                                     22 oc
3 λεπτά                   52 oc                                                     23 oc
4 λεπτά                   50 oc                                                     24 oc
5 λεπτά                   48 oc                                                     26 oc

Συμπέρασμα:
1. στο μικρό δοχείο: το ζεστό νερό που υπάρχει στο μικρό δοχείο δίνει θερμότητα και η θερμοκρασία του ελαττώνεται.
2. στο μεγάλο δοχείο: το κρύο νερό που υπάρχει στο μεγάλο δοχείο παίρνει θερμότητα και η θερμοκρασία του αυξάνεται.


Συμπέρασμα: Η ενέργεια στο μονόδρομο!
Η θερμότητα ρέει από τα θερμά στα ψυχρά σώματα.


ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ:
1. Τοποθετούμε μία κατσαρόλα με νερό πάνω στο μάτι της ηλεκτρικής κουζίνας. Εξήγησε τι ακριβώς συμβαίνει χρησιμοποιώντας τις λέξεις θερμοκρασία και θερμότητα.

Η κατσαρόλα με το νερό έχει χαμηλότερη θερμοκρασία από το μάτι της κουζίνας. Έτσι ρέει η θερμότητα από το μάτι της κουζίνας στο μέταλλο και κατόπιν στο νερό. Έτσι αυξάνεται η θερμική ενέργεια του νερού και μαζί και η θερμοκρασία του. 

2. Συμπλήρωσε τις παρακάτω προτάσεις με τις λέξεις θερμοκρασία και θερμότητα.
1. θερμότητα
2. θερμοκρασία
3. θερμοκρασία

3. Σε ποιο από τα δύο ποτήρια έχει το νερό περισσότερη ενέργεια; Αν τοποθετήσουμε το μικρό ποτήρι μέσα στο μεγάλο , ποια  θα είναι η ροή της θερμότητας;

Το νερό στο μικρό ποτήρι είναι ζεστό ενώ στο μεγάλο κρύο. Περισσότερη θερμική ενέργεια έχει το νερό στο μικρό ποτήρι. Αν τοποθετήσουμε το μικρό ποτήρι μέσα στο μεγάλο, θα έχουμε ροή θερμότητας από το νερό του μικρού ποτηριού προς το μεγάλο ποτήρι. 

4. Σε ποιο από τα δύο ποτήρια έχει το νερό περισσότερη ενέργεια; Αν τοποθετήσουμε το μικρό ποτήρι μέσα στο μεγάλο, ποια θα είναι η ροή της θερμότητας;  

Το νερό στο μικρό ποτήρι είναι πιο κρύο απ’ ότι το νερό στο μεγάλο ποτήρι. Ξέρουμε ότι η θερμότητα ρέει από τα θερμότερα προς τα ψυχρότερα σώματα, άρα θα έχουμε άρα θα έχουμε ροή θερμότητας από το νερό του μεγάλου ποτηριού προς το νερό του μικρού ποτηριού. 


ΦΕ3. ΤΗΞΗ ΚΑΙ ΠΗΞΗ

Πείραμα: Βάλε στο μπρίκι λίγο νερό και πρόσθεσε δύο μεγάλα παγάκια. Ανακάτεψε καλά με το κουταλάκι. Στερέωσε ένα κερί στο θρανίο σου με πλαστελίνη και άναψέ το. Κράτησε το μπρίκι πάνω από τη φλόγα του κεριού και μέτρα τη θερμοκρασία στο μπρίκι κάθε δύο λεπτά. Ανακάτευε το νερό όση ώρα μετράς τη θερμοκρασία. Τι παρατηρείς;
 
Μετά από…        Θερμοκρασία                              Παρατήρηση:
2 λεπτά                       2oc                                       Όση ώρα λιώνει ο πάγος,
4 λεπτά                       2oc                                       η θερμοκρασία είναι σταθερή
6 λεπτά                       2oc                                       παρότι το νερό με το πάγο θερμέ-
8 λεπτά                       2oc                                       νεται από το κερί. Όταν λιώσει
10 λεπτά                     6oc                                       όλος ο πάγος η θερμοκρασία
12 λεπτά                     8oc                                       αρχίζει να αυξάνεται.
14 λεπτά                     14oc

Συμπέρασμα:
Όταν ένα στερεό σώμα παίρνει θερμότητα κάποια στιγμή αρχίζει να αλλάζει φυσική κατάσταση και ένα μέρος του γίνεται υγρό. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται τήξη. Όσο διαρκεί η τήξη η θερμοκρασία είναι σταθερή.

Πείραμα: Το πείραμα πρέπει να το κάνεις στο σπίτι σου. Γέμισε μια παγοθήκη με νερό και τοποθέτησέ τη στην κατάψυξη. Μέτρα τη θερμοκρασία του νερού στην παγοθήκη κάθε πέντε λεπτά. Τι παρατηρείς;

Μετά από…          Θερμοκρασία                              Παρατήρηση:
5 λεπτά                           6oc                                      Όση ώρα το νερό γίνεται πάγο
10 λεπτά                         2oc                                      σιγά σιγά η θερμοκρασία
15 λεπτά                         2oc                                      παραμένει σταθερή.
20 λεπτά                         2oc
25 λεπτά                         2oc
30 λεπτά                         2oc                                 

Συμπέρασμα:
Όταν ένα υγρό σώμα δίνει θερμότητα αρχίζει να αλλάζει φυσική κατάσταση και γίνεται στερεό. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται πήξη. Όσο διαρκεί η πήξη η θερμοκρασία είναι σταθερή.


ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ:

1. Μπορείς να σημειώσεις στα πλαίσια τη φυσική κατάσταση της σοκολάτας και στα βέλη τις ονομασίες για τις μετατροπές στη φυσική της κατάσταση;

Παρασκευή 14 Ιανουαρίου 2011

Λάμψη

Καλώντας από σταθερό ΟΤΕ στο 901.11.158.158 μπορείτε να δώσετε 3 ευρώ με την κλήση σας στον σύλλογο "Λάμψη" (Σύλλογος γονέων παιδιών πασχόντων από κακοήθη νοσήματα Βόρ. Ελλάδας) όποιος μπορεί ας το μεταδώσει.<a href="http://www.facebook.com/group.php?gid=206217010427"></a><a href="http://www.facebook.com/pages/E-LAMPSE....../281836270742"></a><a href="http://lampsi.org/">

Πέμπτη 13 Ιανουαρίου 2011

Ε' Δημ.Φυσική: Τετράδιο εργασιών.


ΦΕ1:ΟΓΚΟΣ   
  
ΠΕΙΡΑΜΑ:
 ΣΩΜΑ                            ΟΓΚΟΣ ΝΕΡΟΥ ΠΡΙΝ                ΟΓΚΟΣ ΝΕΡΟΥ ΜΕΤΑ     
 πέτρα                               400 ML                                         600 ML
μπαταρία
πατάτα                              400 ML                                            420 ML
κόλλα                               400 ML                                            405 ML
πλαστελίνη                       400 ML                                            410 ML
σαπούνι                            400 ML                                            450 ML

ΔΙΑΦΟΡΑ
200  ML
 20 ML
5 ML
10 ML
50 ML

ΠΕΙΡΑΜΑ:

 ΔΟΧΕΙΟ                                                                       ΟΓΚΟΣ        
Κουτάκι αναψυκτικού                                                  330 ML
Μικρό χάρτινο δοχείο από γάλα                                   500 ML
Μεγάλο χάρτινο δοχείο από γάλα                                2 L
Μικρό μπουκάλι νερού                                                0,5 L
Μεγάλο μπουκάλι νερού                                              1,5 L

 Σύγκρινε τον όγκο των δοχείων. Μπορείς να τα ταξινομήσεις αρχίζοντας με αυτό που έχει το μεγαλύτερο όγκο;

 Μεγάλο χάρτινο δοχείο από γάλα, μεγάλο μπουκάλι νερού, μικρό μπουκάλι νερού, μικρό χάρτινο δοχείο από γάλα και κουτάκι αναψυκτικού.

 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:
Ο όγκος είναι μία χαρακτηριστική ιδιότητα των υλικών σωμάτων η οποία μπορεί να μετρηθεί με τη βοήθεια κατάλληλου ογκομετρικού δοχείου

 ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ:
1.Παρατήρησε  τις εικόνες. Μπορείς να υπολογίσεις τον όγκο του βυθισμένου σώματος; 

 Πριν τη βύθιση του σώματος η ένδειξη του νερού είναι 300 ml. Όταν το σώμα έχει βυθιστεί μέσα στο  νερό η ένδειξη είναι 500 ml. Ο όγκος του σώματος θα είναι 200 ml.

 2. Τι μετράει η αντλία της  βενζίνης;
 Η αντλία της βενζίνης μετράει τον όγκο της βενζίνης σε λίτρα(L)

 3.  Ταξινόμησε  τα  δοχεία  σύμφωνα με τον όγκο τους.
 Το δοχείο με το αναψυκτικό έχει όγκο 1,5 L
 Το δοχείο με το γάλα έχει όγκο 2 L
  
Η ταξινόμηση των δοχείων γίνεται με εκείνο που έχει το μεγαλύτερο όγκο ως εκείνο με το μικρότερο:
1. Δοχείο με γάλα 
2. Δοχείο με αναψυκτικό
3. Δοχείο με ξινό νερό

ΦΕ2:ΜΑΖΑ

ΠΕΙΡΑΜΑ:

Στη συσκευασία κάθε προϊόντος αναγράφεται η μάζα του. Παρατήρησε τα προιόντα  που έχει φέρει ο δάσκαλος  σου στην τάξη και σημείωσε την μάζα τους στον πίνακα που ακολουθεί. Μην αμελήσεις να σημειώσεις και τη μονάδα μέτρησης

 ΠΡΟΙΟΝΤΑ:                                          ΜΑΖΑ:
Ρύζι                                                           500g
Ζάχαρη                                                       1kg
Γιαούρτι                                                    400g
Σοκολάτα                                                  100g
Πατατάκια                                                 120g
Βαμβάκι                                                    200g

ΠΕΙΡΑΜΑ:
Τοποθέτησε διάφορα από τα προιόντα που είναι σημειωμένα στον πίνακα της προηγούμενης σελίδας στο ζυγό σύγκρισης, έτσι ώστε αυτός να ισορροπεί. Πρότεινε τρεις διαφορετικούς τρόπους. Πότε ισορροπεί ο ζυγός; Πότε γέρνει προς μία μεριά;

Παρατήρηση:
Για να ισορροπεί ο ζυγός σύγκρισης πρέπει το άθροισμα των μαζών των σωμάτων στην αριστερή πλευρά να είναι ίσο με αυτό στη δεξιά  πλευρά.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:
Η μάζα είναι μία χαρακτηριστική ιδιότητα των υλικών σωμάτων την οποία μετράμε με τη βοήθεια ενός οργάνου που λέγεται ζυγός. Ο ζυγός σύγκρισης ισορροπεί όταν οι μάζες των σωμάτων που μετράμε είναι ίσες.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ  ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ:
1. Γράψε τη συνταγή ενός γλυκού ή ενός φαγητού, σημειώνοντας δίπλα σε κάθε υλικό και τη μάζα που πρέπει να χρησιμοποιηθεί .

                                                ΓΑΛΑΚΤΟΜΠΟΥΡΕΚΟ        
ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΕΜΑ:
400g φύλλο κρούστας, 150g βούτυρο τύπο Κερκύρας λιωμένο, 2L γάλα πλήρες, φλούδα από ένα λεμόνι, 6 αυγά, 650g ζάχαρη,250g βούτυρο τύπου Κερκύρας, 1 φλιτζάνι σιμιγδάλι ψιλό, 1 λοβό βανίλιας.
ΓΙΑ ΤΟ ΣΙΡΟΠΙ:2 ½  ποτήρια ζάχαρη, 1 ½  ποτήρι νερό, 1 λοβός βανίλιας, χυμός από λεμόνι.

2. Παρατήρησε τις εικόνες. Ποιο σώμα έχει μεγαλύτερη μάζα σε κάθε περίπτωση;
Α. Ίσες μάζες.               Β. Το ψυγείο           Γ. Η τηλεόραση

3. Παρατήρησε τα προιόντα του πίνακα. Μπορείς να προτείνεις ένα τρόπο τοποθέτησης των προιόντων στο ζυγό, ώστε αυτός να ισορροπεί; Πρότεινε ένα συνδυασμό στον οποίο να χρησιμοποιείς όλα τα προιόντα του πίνακα

ΠΡΟΙΟΝΤΑ                                  ΜΑΖΑ
Φακές                                                 500g
Ζάχαρη                                                 1kg
Καφές                                                 100g
Ρύζι                                                    0.5kg
Μαρμελάδα                                         50g
Βαμβάκι                                               50g

Για να ισορροπήσει ο ζυγός πρέπει να τοποθετήσουμε στην αριστερή πλευρά του ζυγού : φακές, ρύζι, καφέ. Συνολικά η μάζα τους είναι=500g+500g+100g=1100g.Στο δεξί ζυγό πρέπει να τοποθετήσουμε: ζάχαρη, μαρμελάδα και βαμβάκι=1000g+500g+50g=1100g.Εφόσον και στις δύο πλευρές του ζυγού η μάζα των προϊόντων είναι ίση ο ζυγός ισορροπεί.


ΦΕ3:ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ

ΠΕΙΡΑΜΑ:
Η δασκάλα ή ο δάσκαλός σου έχει συγκεντρώσει διάφορα προϊόντα που όλα έχουν μάζα ένα κιλό. Σύγκρινε τον όγκο των προϊόντων . Ταξινόμησέ τα σύμφωνα με τον όγκο τους αρχίζοντας με αυτό που έχει το μεγαλύτερο όγκο.


ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:
Ψωμί, βαμβάκι, αλεύρι, ζάχαρη


Τα κυβάκια  της επόμενης σελίδας είναι κατασκευασμένα από διάφορα υλικά και έχουν όλα τον ίδιο όγκο αλλά διαφορετική μάζα. Ταξινόμησέ τα σύμφωνα με τη μάζα τους αρχίζοντας με αυτό που έχει τη μεγαλύτερη μάζα.

Χρυσός, μόλυβδος, σίδηρος, αλουμίνιο, πάγος, ξύλο



ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:
Για σώματα που έχουν τον ίδιο όγκο όσο μεγαλύτερη είναι η μάζα του σώματος τόσο μεγαλύτερη είναι η πυκνότητα.





ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ:


1. Ποιο από τα δύο σώματα που σηκώνει το παιδί έχει μεγαλύτερη πυκνότητα;

Η πέτρα έχει μεγαλύτερη πυκνότητα γιατί έχει μεγαλύτερη μάζα ενώ έχει μικρότερο όγκο.

2. Γνωρίζεις σίγουρα την έκφραση «βυθίστηκε σα μολύβι». Παρατήρησε τα κυβάκια στο πάνω μέρος της σελίδας και διόρθωσε την φράση αυτή. Μπορείς να εξηγήσεις την απάντησή σου;

Η έκφραση βυθίστηκε σα μολύβι είναι λάθος, γιατί αν κοιτάξουμε τα κυβάκια ο χρυσός έχει ίσο όγκο με τα άλλα κυβάκια και μεγαλύτερη μάζα, δηλαδή έχει μεγαλύτερη πυκνότητα. Η έκφραση έπρεπε να λέγεται «βυθίστηκε σα χρυσός».




ΦΕ1:ΜΕΛΕΤΑΜΕ  ΤΑ  ΜΙΓΜΑΤΑ

ΠΕΙΡΑΜΑ: Ανακάτεψε σε τρία διαφορετικά ποτήρια τα υλικά που βλέπεις στις εικόνες. Σημείωσε δίπλα σε κάθε εικόνα την φυσική κατάσταση του μίγματος που προκύπτει.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:

Φασόλια: στερεή φυσική κατάσταση
Φακές: στερεή φυσική κατάσταση
Ρύζι: στερεή φυσική κατάσταση

Μίγμα: Το μίγμα βρίσκεται σε στερεή φυσική κατάσταση.



Νερό: υγρή φυσική κατάσταση
Αλάτι: στερεή φυσική κατάσταση

Μίγμα: Το μίγμα βρίσκεται σε υγρή φυσική κατάσταση.


Νερό: υγρή φυσική κατάσταση
Λάδι: υγρή φυσική κατάσταση

Μίγμα: Το μίγμα βρίσκεται σε υγρή φυσική κατάσταση




ΠΕΙΡΑΜΑ: Ανακάτεψε σε οκτώ διαφορετικά ποτήρια τα υλικά που βλέπεις σημειωμένα στον παρακάτω πίνακα. Παρατήρησε τα μίγματα που έφτιαξες. Σε ποια από τα μίγματα μπορείς να διακρίνεις τα συστατικά τους.



ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:

ΜΙΓΜΑ
Νερό με πιπέρι          ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΔΙΑΚΡΙΝΩ ΤΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΟΥ ΜΙΓΜΑΤΟΣ
Νερό με αλάτι           ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΔΙΑΚΡΙΝΩ ΤΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΟΥ
                                  ΜΙΓΜΑΤΟΣ
Νερό με ζάχαρη        ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΔΙΑΚΡΙΝΩ ΤΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΟΥ
                                  ΜΙΓΜΑΤΟΣ     
Οινόπνευμα με χώμα       ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΔΙΑΚΡΙΝΩ ΤΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΟΥ
                                          ΜΙΓΜΑΤΟΣ
Νερό με λάδι                    ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΔΙΑΚΡΙΝΩ ΤΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΟΥ
                                          ΜΙΓΜΑΤΟΣ
Νερό με οινόπνευμα        ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΔΙΑΚΡΙΝΩ ΤΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΟΥ
                                          ΜΙΓΜΑΤΟΣ
Οινόπνευμα με λάδι         ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΔΙΑΚΡΙΝΩ ΤΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΟΥ

ΜΙΓΜΑΤΟΣ
Νέφτι με λάδι: ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΔΙΑΚΡΙΝΩ ΤΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ  ΤΟΥ 
                         ΜΙΓΜΑΤΟΣ



ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Ετερογενές ονομάζεται ένα μίγμα στο οποίο μπορούμε να διακρίνουμε τα συστατικά του. Ομογενές μίγμα ή διάλυμα ονομάζεται ένα μίγμα στο οποίο δεν μπορούμε να διακρίνουμε τα συστατικά του.



ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ:

1.Ποια από τα μίγματα του πίνακα είναι ομογενή και ποια ετερογενή; Μπορείς να απαντήσεις στην ερώτηση  στην αντίστοιχη στήλη;


ΜΙΓΜΑ
σόδα                      ομογενές
σαλάτα                  ετερογενές
λαδόξιδο               ετερογενές
μπίρα                     ομογενές
χυμός πορτοκαλιού        ετερογενές
τσάι                        ομογενές



2. Στην εικόνα  βλέπεις  τη φράση ανακινήστε, πριν ανοίξετε γραμμένη  στην  ετικέτα  από  ένα  σοκολατούχο  γάλα. Γιατί  είναι  απαραίτητη  η  υπόδειξη  αυτή;

Η  υπόδειξη  αυτή  είναι  απαραίτητη  γιατί  αυτό  το  μίγμα  είναι  ετερογενές. Έτσι  πρέπει  να  ανακινήσουμε  το  μπουκάλι  ώστε  να  ανακατευτεί , διαφορετικά  το  κακάο  θα  μείνει  στον  πυθμένα  του  ποτηριού.

 ΦΕ2: ΜΕΛΕΤΑΜΕ ΤΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ


ΠΕΙΡΑΜΑ
Γέμισε ένα ποτήρι κρασιού μέχρι τη μέση με νερό. Ρίχνε στο ποτήρι κοφτές κουταλιές ζάχαρη. Ανακάτευε καλά μετά από κάθε κουταλιά. Τι παρατηρείς;

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:
Μπορεί να διαλυθεί ορισμένη ποσότητα ζάχαρης[10 κουταλάκια του γλυκού]. Αν ρίξω περισσότερη ποσότητα ζάχαρης , αυτή θα κατακαθίσει ως ίζημα στον πυθμένα του ποτηριού.




ΠΕΙΡΑΜΑ:
Γέμισε ένα ποτήρι κρασιού μέχρι τη μέση με κρύο νερό κι ένα άλλο με ζεστό νερό. Πρόσεξε να είναι η ποσότητα του νερού ίδια και στα δύο ποτήρια. Ρίχνε στο ποτήρι με το κρύο νερό κοφτές κουταλιές ζάχαρη , μέχρι να δεις ότι η ζάχαρη δε διαλύεται πια και μένει στο πυθμένα του ποτηριού. Ανακάτευε καλά μετά από κάθε κουταλιά . Πόσες κουταλιές ζάχαρη διαλύθηκαν στο κρύο νερό; Επανέλαβε τη διαδικασία χρησιμοποιώντας το ποτήρι με το ζεστό νερό. Πόσες κουταλιές ζάχαρη διαλύθηκαν στο ζεστό νερό;

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:
Σε ζεστό νερό διαλύεται περισσότερη ποσότητα ζάχαρης απ’ ότι στο κρύο.




ΠΕΙΡΑΜΑ:

Γέμισε ένα ποτήρι κρασιού μέχρι τη μέση με νερό. Ρίχνε στο ποτήρι κοφτές κουταλιές αλάτι, μέχρι να δεις ότι το αλάτι δε διαλύεται πια και μένει στο πυθμένα του ποτηριού. Ανακάτευε καλά μετά από κάθε κουταλιά. Πόσες κουταλιές αλάτι διαλύθηκαν στο νερό; Επανέλαβε τη διαδικασία χρησιμοποιώντας ένα ποτήρι κρασιού γεμάτο μέχρι πάνω με νερό. Πόσες κουταλιές αλάτι διαλύθηκαν στο νερό;


ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:
Όσο μεγαλύτερη ποσότητα νερού έχουμε τόσο περισσότερες κουταλιές αλάτι μπορούν να διαλυθούν.



Μπορείς να προτείνεις ένα πείραμα που θα σε βοηθήσει να απαντήσεις στο ερώτημα αυτό; Σημείωσε τα όργανα και τα υλικά που θα χρησιμοποιήσεις καθώς και την περιγραφή του πειράματος



ΟΡΓΑΝΑ-ΥΛΙΚΑ
2 ποτήρια  κρασιού
2 κουταλάκια
Ζάχαρη
Αλάτι
Νερό


ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:
Γεμίζω και τα δυο ποτήρια μέχρι τη μέση με κρύο νερό. Στο ένα ποτήρι ρίχνω κοφτές κουταλιές αλάτι μέχρι αυτό να μη διαλύεται πια.  
Σημειώνω πόσες κουταλιές διαλύθηκαν. Επαναλαμβάνω την ίδια διαδικασία μα τη ζάχαρη στο δεύτερο ποτήρι.



ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:
Διαπιστώνουμε ότι η ζάχαρη διαλύεται περισσότερο από το αλάτι στην ίδια ποσότητα νερού και στην ίδια θερμοκρασία.


ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:


Η ποσότητα μιας ουσίας που μπορεί να διαλυθεί σε ένα διαλύτη είναι τόσο μεγαλύτερη, όσο μεγαλύτερη είναι η ποσότητα του διαλύτη . Στην ίδια ποσότητα διαλύτη μπορούν να διαλυθούν διαφορετικές ποσότητες από διαφορετικές ουσίες.



ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ:


1. Και τα δύο ποτήρια περιέχουν αλατόνερο, το οποίο έχουμε ανακατέψει για αρκετή ώρα χρησιμοποιώντας ένα κουταλάκι. Ποια διαφορά παρατηρείς; Πώς ονομάζουμε το διάλυμα στο δεξί ποτήρι;

Στο πυθμένα του δεξιού ποτηριού έχει βυθιστεί αδιάλυτο αλάτι , έχει σχηματιστεί ίζημα και δεν μπορεί να διαλυθεί επιπλέον ποσότητα αλατιού.


2. Το νερό στα δύο ποτήρια έχει την ίδια θερμοκρασία. Σε ποιο από τα δύο ποτήρια μπορούμε να διαλύσουμε περισσότερο αλάτι; Μπορείς να εξηγήσεις την απάντησή σου;

Στο πρώτο ποτήρι, γιατί είναι πιο φαρδύ και έχει περισσότερο νερό.


3. Πού μπορούμε να διαλύσουμε περισσότερη ζάχαρη, στο κρύο ή στο ζεστό τσάι;

Στο ζεστό τσάι , γιατί όσο πιο υψηλή είναι η θερμοκρασία τόσο πιο εύκολα διαλύεται η ζάχαρη.




ΦΕ1:Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΕΧΕΙ ΠΟΛΛΑ «ΠΡΟΣΩΠΑ»

Παρατήρησε τις παρακάτω εικόνες και συζήτησε με τη δασκάλα ή το δάσκαλό σου για τις διάφορες μορφές της ενέργειας. Μπορείς να εξηγήσεις τις διαφορετικές
Ονομασίες της ενέργειας;


ΧΗΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ:
Είναι αποθηκευμένη μέσα σε υλικά σώματα και απελευθερώνεται κατά τις χημικές αντιδράσεις.

ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ:
Οφείλεται στην κίνηση των ηλεκτρονίων. Η κίνηση των ηλεκτρονίων μέσα σε ένα καλώδιο ονομάζεται ηλεκτρικό ρεύμα. Το ηλεκτρικό ρεύμα μεταφέρει ηλεκτρική ενέργεια.

ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ:
Είναι αποθηκευμένο στον πυρήνα των ατόμων και απελευθερώνεται όταν κάτω από ορισμένες και πολύ ειδικές συνθήκες  ο πυρήνας των ατόμων μεταβάλλεται(σχάση: πυρήνας με λιγότερα πρωτόνια)

ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ:
Ρέει από το ένα σώμα στο άλλο λόγο της διαφοράς θερμοκρασίας τους. Η θερμότητα ρέει πάντα από το θερμότερο στο ψυχρότερο σώμα.

ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ:
Την έχουν τα σώματα όταν κινούνται.

ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ:
Είναι η ενέργεια που περικλείει ένα σώμα είτε εξαιτίας της θέσης τους , είτε εξαιτίας μιας παραμόρφωσης που παθαίνει (π .χ ελατήριο)


ΦΩΤΕΙΝΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ:
Η ενέργεια του φωτός.



ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:
Η ενέργεια ανάλογα με την προέλευσή της και τον τρόπο με την οποία τη χρησιμοποιώ διακρίνεται σε χημική ,ηλεκτρική ,πυρηνική ,θερμότητα ,κινητική ,δυναμική και φωτεινή.




ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ:


1 .Ποια μορφή έχει η ενέργεια
. στη φιάλη του καμινέτου;

. στο κουρδισμένο ελατήριο του ρολογιού;
. σε μία μπάλα που κυλάει σε επίπεδο έδαφος;

. χημική ενέργεια
. δυναμική ενέργεια
. κινητική ενέργεια



2. Λύσε το σταυρόλεξο.

1. ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ
2. ΚΙΝΗΤΙΚΗ
3. ΕΝΕΡΓΕΙΑ
4. ΧΗΜΙΚΗ
5. ΦΩΤΕΙΝΗ
6. ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ
7. ΜΟΡΦΕΣ
8. ΠΥΡΗΝΙΚΗ
9. ΔΥΝΑΜΙΚΗ

ΦΕ2: Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΑΠΟΘΗΚΕΥΕΤΑΙ


Παρατήρησε τις παρακάτω εικόνες και σημείωσε τη μορφή της ενέργειας και πού είναι αποθηκευμένη σε κάθε περίπτωση.


1. βαρέλια πετρελαίου, χημική ενέργεια
2. η φιάλη αερίου είναι αποθήκη χημικής ενέργειας
3. τα ξύλα είναι πηγή χημικής ενέργειας
4. στο όργανο γυμναστικής: δυναμική ενέργεια
5. τεντωμένο τόξο: δυναμική ενέργεια
6. Οι μπαταρίες είναι πηγή χημικής ενέργειας

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:
Το πετρέλαιο, τα ξύλα, το όργανα γυμναστικής, το τεντωμένο τόξο και οι μπαταρίες είναι αποθήκες δηλαδή πηγές ενέργειας.





ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ:1. Μπορείς να αναφέρεις μερικές συσκευές που λειτουργούν με ενέργεια, η οποία αποθηκεύεται σε μπαταρίες;

Ο φακός, το κομπιουτεράκι, τα ηλεκτρονικά  παιχνίδια, τα τηλεκατευθυνόμενα παιχνίδια, το τηλεκοντρόλ, το φορητό ραδιόφωνο κ. ά


2. Παρατήρησε τις εικόνες. Εντόπισε την αποθήκη ενέργειας και σημείωσε τη μορφή που έχει αποθηκευμένη ενέργεια σε κάθε περίπτωση.

1. πηγή ενέργειας καύσιμα:
Χημική ενέργεια

2. πηγή ενέργειας: μπαταρία
Χημική ενέργεια


3. πηγή ενέργειας: δεξαμενές με πετρέλαιο
Χημική ενέργεια

4.πηγή ενέργειας: το λυγισμένο κοντάρι
Δυναμική ενέργεια

5. πηγή ενέργειας: ξυπνητήρι
Δυναμική ενέργεια

6. πηγή ενέργειας: το ακίνητο νερό του φράγματος
Δυναμική(λόγω της θέσης του).


ΦΕ3:Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΑΛΛΑΖΕΙ ΣΥΝΕΧΩΣ ΜΟΡΦΗ
                  

ΠΕΙΡΑΜΑ:

Τοποθέτησε το ελατήριο στο θρανίο σου και πίεσέ το με το χέρι σου έτσι , ώστε να συμπιεστεί. Μπροστά από το ελατήριο τοποθέτησε ένα μικρό μπαλάκι από χαρτί. Άφησε απότομα την άκρη του ελατηρίου που ακουμπάει στο χάρτινο μπαλάκι. Τι παρατηρείς;

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ

Μόλις αφήσουμε το ελατήριο, αυτό τεντώνεται και σπρώχνει το χάρτινο μπαλάκι   μακριά.

ΠΕΙΡΑΜΑ:

Κατασκεύασε το κύκλωμα της εικόνας. Αποσύνδεσε την μπαταρία από το κύκλωμα. Τι παρατηρείς;


ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ

Μόλις αποσυνδεθεί η μπαταρία από το κύκλωμα , το λαμπάκι σταματάει να  φωτίζει.



Παρατήρησε στις παρακάτω εικόνες τις συσκευές που χρησιμοποιούμε καθημερινά. Σημείωσε τις αλλαγές στη μορφή της ενέργειας.



                                                    Μετατροπή ενέργειας

                                             Από ηλεκτρική ενέργεια
                                             Σε θερμότητα



                                                    Μετατροπή ενέργειας

                                            Από ηλεκτρική ενέργεια
                                           Σε κινητική ενέργεια



                                                    Μετατροπή ενέργειας

                                            Από χημική ενέργεια
                                            Σε θερμότητα
                                            Σε φωτεινή ενέργεια




ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:
Στην  καθημερινή μας ζωή χρησιμοποιούμε συσκευές, οι οποίες μετατρέπουν μία μορφή ενέργειας σε μία άλλη που μας είναι χρήσιμη.



ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ:

  1. Παρατήρησε τις συσκευές στις εικόνες. Τι συμβαίνει με την ενέργεια, όταν χρησιμοποιούμε καθεμία από τις συσκευές αυτές;
Η ενέργεια των συσκευών μετατρέπεται από μία μορφή σε μία άλλη.


2.Παρατήρησε τις παρακάτω εικόνες και σημείωσε την αλλαγή στη μορφή της ενέργειας



                                 Μετατροπή ενέργειας:
                   Από χημική ενέργεια σε κινητική ενέργεια.



                                  Μετατροπή ενέργειας:
                     Από χημική ενέργεια σε θερμότητα.





ΦΕ5: ΤΡΟΦΕΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑ


Πόση ενέργεια χρειάζεσαι καθημερινά; Με τη βοήθεια της δασκάλας ή του δασκάλου σου ένωσε τις εικόνες με την ενέργεια που χρειάζεσαι για  καθεμιά δραστηριότητα.

Το κορίτσι που κοιμάται: 130 kJ την ώρα.
Το  αγόρι που διαβάζει: 150kJ την ώρα.
Το αγόρι που σηκώνει το χέρι του: 220 kJ την ώρα.
Το αγόρι που παίζει μπάλα: 1050 kJ την ώρα.
Το κορίτσι που πηγαίνει στο σχολείο: 300 kJ την ώρα.                                                                                                                                                                                        
Το κορίτσι που βλέπει τηλεόραση: 140 kJ       την ώρα.
                                                                             



Μπορείς να περιγράψεις  το πρόγραμμά σου για μία μέρα; Με βάση τα στοιχεία στην προηγούμενη σελίδα υπολόγισε την ενέργεια που χρειάζεσαι τη μέρα αυτή για τις δραστηριότητές σου.


Το πρωί είμαι στο σχολείο και παρακολουθώ το μάθημα 6 ώρες: 6 χ 220=1320 kJ. Στο σπίτι κάνω τα μαθήματά μου 5 ώρες: 5 χ 150=760 kJ. Στη συνέχεια περπατάω 1 ώρα:1 Χ 300=300 kJ. Μετά βλέπω τηλεόραση 1 ώρα: 1χ 140=140 kJ. Το βράδυ κοιμάμαι 10 ώρες: 10χ130=1300 kJ.             Συνολικά:1320+750+300+140+1300=3810 kJ,
χρειάζομαι καθημερινά.
                                                                       



Παρατήρησε τον πίνακα με το ενεργειακό περιεχόμενο διαφόρων τροφίμων. Ποια τρόφιμα περιέχουν περισσότερη και ποια λιγότερη  ενέργεια;


Περισσότερη ενέργεια: λάδι, βούτυρο, σοκολάτα
Λιγότερη ενέργεια: πράσινη σαλάτα, πορτοκάλια, μήλα                                                 `


Με βάση τα στοιχεία του πίνακα μπορείς να προτείνεις ένα συνδυασμό τροφίμων που να καλύπτει τις ανάγκες σου σε ενέργεια για μία μέρα; Μπορείς να αναφερθείς στο πρόγραμμα που πρότεινες στην προηγούμενη  δραστηριότητα.


ΠΡΩΙΝΟ:                                                                ΕΝΕΡΓΕΙΑ:
Αυγό                                                                        630 kJ.
Γάλα πλήρες                                                            290 kJ.
κορνφλέικς                                                               1587 kJ.
Βούτυρο                                                                   3010 kJ

ΣΥΝΟΛΟ:                                                                2507kJ


ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΟ:                                                   ΕΝΕΡΓΕΙΑ:
Πατάτες                                                                     335kJ
Λάδι                                                                          3870kJ
Πράσινη σαλάτα                                                       80kJ
Τυρί                                                                           1675kJ

ΣΥΝΟΛΟ:                                                                 10.092kJ


ΒΡΑΔΙΝΟ:                                                                  ΕΝΕΡΓΕΙΑ:
Γιαούρτι(10%)                                                             521kJ
Πορτοκάλια                                                                 190kJ
Μήλα                                                                           210kJ
Βούτυρο                                                                      3010kJ

ΣΥΝΟΛΟ:                                                                  3931kJ


Γενικό σύνολο ενέργειας για μία μέρα:            16.530kJ


ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:
Οι άνθρωποι που κινούνται λίγο χρειάζονται λιγότερη ενέργεια και γι’αυτό πρέπει να τρώνε τροφές που είναι φτωχές σε ενέργεια, όπως τα λαχανικά, τα φρούτα, τα ψάρια και τα όσπρια. Επίσης πρέπει να αποφεύγουν το βούτυρο και το λάδι.



ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ:
1. Ποιος χρειάζεται περισσότερη ενέργεια: η γραμματέας ή ο κολυμβητής; Εξήγησε την απάντησή σου.

Περισσότερη ενέργεια χρειάζεται ο κολυμβητής γιατί κινείται πολλές ώρες και κουράζεται, ενώ η γραμματέας την περισσότερη ώρα κάθεται στο γραφείο της.



2. Τι θα συμβούλευες  ένα φίλο ή μία φίλη σου που κάνει καθιστική ζωή σχετικά με τις διατροφικές τους συνήθειες;

Θα τη συμβούλευα να καταναλώνει μικρές ποσότητες τροφίμων και να γυμνάζεται.


3. Τι θα συμβεί, αν κάποιος, ενώ κινείται λίγο, καταναλώνει τροφές που περιέχουν πολλή ενέργεια;

Ενώ κάποιος κινείται λίγο δεν πρέπει να καταναλώνει τροφές με πολλή ενέργεια γιατί αποθηκεύονται στον οργανισμό και παχαίνει.